تنهاترین نهنگ تنهای جهان

در قلمروی پررمز و راز آب‌های نیلگون، سمفونی شکوهمند زندگی هرگز خاموش نمی‌شود. وال‌های آبی، غول‌های آرام دریا، با آوازهایی بر فرکانس ۱۵ تا ۲۰ هرتز با یکدیگر نجوا می‌کنند، عشق می‌ورزند و رازهای کهن اقیانوس را بازمی‌گویند. این زبان جهانی است، زبانی برای ارتباط، برای تعلق.

اما چه شود که نوازشی، آوازی بیرون از این ارکستر بزرگ سر دهد؟ چه شود که نهنگی، تنها و عزلت‌گزین، نغمه‌ای سر دهد در فرکانسی ناشناخته: ۵۲ هرتز!

این، داستان “نهنگ ۵۲ هرتزی” است. داستان موجودی که دانشمندان از سال ۱۹۹۲ صدای او را می‌شنیدند، بدون آنکه هرگز بتوانند او را ببینند. او می‌خواند، فریاد می‌زد، دلش را برون می‌ریخت، ولی پاسخش تنها پژواک سرد و بی‌معنای امواج بود. صدایش برای دیگر همنوعانش، گویی سکوت محض بود. او در انزوایی آکوستیک محبوس بود؛ در سلولی تک‌نفره که دیوارهایش از ناشنیده بودن بنا شده بود.

نیویورک تایمز در سال ۲۰۰۴ بر پیشانی او عنوان “تنهاترین نهنگ جهان” نهاد. ولی این تنهایی، تنها مختص یک جانور دریایی نیست. این استعاره‌ای است ژرف از حال و هوای انسان مدرن. از آنانی که در شلوغی شهرها، تنها قدم برمی‌دارند. از آنانی که در فرکانسی متفاوت از جامعه می‌اندیشند، می‌خواهند و عشق می‌ورزند.

چه بسیارند انسان‌های “۵۲ هرتزی” در میان ما! شاعری که اشعارش را هیچ ناشری درنمی‌یابد، عاشقی که بیان دردهایش برای معشوق بی‌معناست، رویاپردازی که دنیای خیال‌اش را هیچ چشمی نمی‌تواند ببیند و هیچ گوشی نمی‌تواند بشنود. آنها فریاد می‌زنند، اما جهان در بسامدی دیگر مشغول است.

این، بلندترین فریاد سکوت است. تراژدی زیستن در دنیایی است که زبان تو را نمی‌فهمد. همان‌گونه که “اریش فروم” گفته است: «تنها بودن و احساس تنهایی کردن دو امر متمایز است. تو می‌توانی در شلوغ‌ترین جمعیت‌ها، تنهاترین فرد باشی.»

اما ای همزاد انسانی نهنگ ۵۲ هرتزی! این را بدان که تفاوت تو، بیماری تو نیست؛ نشانه‌ی یگانگی توست. شاید تو برای اقیانوس بزرگتری آفریده شده‌ای. شاید این فرکانس بلندتر، نه برای تنهایی، که برای رسیدن به افق‌های دوردست‌تر است که هنوز ظرفیت شنیدنش را نیافته‌اند.

پس همچون آن نهنگ، به آواز خواندن ادامه بده. حتی اگر پاسختی نباشد، این نغمه‌ی توست که به زیستنت معنا می‌بخشد. تو با هر نت، وجودت را تصدیق می‌کنی. و چه بسا روزی که اقیانوس، finalmente، آماده‌ی شنیدن صدای متفاوت تو باشد.

به قلم: دکتر مازیار میر (پژوهشگر و محقق در حیطه‌ی روان‌شناسی وجودی و فلسفه‌ی هنر)